استات روی مرک

استات روی دی‌هیدرات با فرمول شیمیایی Zn(CH₃COO)₂·2H₂O یکی از ترکیبات مهم و پرکاربرد عنصر روی است که به شکل کریستال سفید یا پودر بلوری عرضه می‌شود. این ماده در صنایع مختلفی از جمله داروسازی، شیمی تجزیه، تولید نانومواد، زیست‌شناسی مولکولی، صنایع غذایی و شیمی آلی استفاده می‌شود. شرکت آلمانی مرک (Merck) با شناسه محصول 108802 این ماده را با گرید آزمایشگاهی بسیار خالص و با کیفیت بالا ارائه می‌دهد. این گرید معمولاً تحت عنوان EMSURE عرضه شده و استانداردهای اتحادیه اروپا، USP و ACS را داراست.

این ماده به علت داشتن دو مولکول آب کریستاله، پایدارتر از فرم بی‌آب آن است و در بسیاری از کاربردهای دقیق آزمایشگاهی ترجیح داده می‌شود. شکل ظاهری آن پودر یا کریستال سفید است، بدون بو و طعمی مشخص، و در آب به‌خوبی حل می‌شود. محلول آبی آن واکنش تقریباً خنثی یا کمی اسیدی دارد.

بخش دوم: خصوصیات فیزیکی و شیمیایی

• فرمول مولکولی: Zn(CH₃COO)₂·2H₂O

• جرم مولکولی: حدود 219.5 گرم بر مول

• ظاهر: کریستال یا پودر سفید

• نقطه ذوب: حدود 237 درجه سانتی‌گراد (قبل از آن، در حدود 100 درجه سانتی‌گراد، آب تبلور را از دست می‌دهد)

• دانسیته: حدود 1.74 گرم بر سانتی‌متر مکعب

• pH محلول 5 درصد آبی: بین 6.0 تا 7.0

• انحلال‌پذیری: به‌خوبی در آب حل می‌شود (حدود 430 گرم در لیتر در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد)

• خلوص: 99.5 تا 101 درصد بسته به روش آنالیز

• ناخالصی‌ها: کمتر از 0.005 درصد مواد نامحلول، یون‌های کلرید، سولفات و فلزات سنگین در محدوده استاندارد آزمایشگاهی

تمام ویژگی‌های ذکرشده در مستندات رسمی این محصول مانند CoA (گواهی آنالیز) و SDS (برگه اطلاعات ایمنی مواد) برای هر بچ تولیدی به‌صورت جداگانه ارائه می‌شود.

بخش سوم: بسته‌بندی و شرایط نگهداری

استات روی دی‌هیدرات مرک در بسته‌بندی‌های استاندارد آزمایشگاهی، معمولاً بطری‌های پلاستیکی مقاوم در برابر نور و رطوبت با وزن‌های ۲۵۰ گرمی، ۵۰۰ گرمی و ۱ کیلوگرمی عرضه می‌شود. این محصول باید در محیطی خشک، دور از گرما و نور مستقیم خورشید و در دمای بین ۲ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. تماس با هوا یا رطوبت محیط می‌تواند باعث تخریب جزئی ساختار بلوری آن شود، به‌ویژه در صورت باز بودن طولانی درب ظرف.

بخش چهارم: کاربردها

1. در آزمایشگاه‌های شیمی تجزیه

استات روی مرک یکی از نمک‌های رایج برای تهیه محلول‌های مرجع روی در روش‌های طیف‌سنجی جذب اتمی و شیمی تجزیه کمی است. همچنین برای سنتز ترکیبات فلزی آلی و تهیه کمپلکس‌های روی در آزمایشگاه‌های پژوهشی به کار می‌رود.

2. در داروسازی

یکی از مهم‌ترین کاربردهای این ماده، استفاده در داروهایی است که به کاهش میزان مس در بدن کمک می‌کنند. در بیماری ویلسون که به دلیل تجمع بیش از حد مس در بدن ایجاد می‌شود، استات روی به‌عنوان عامل کیلات‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در فرمولاسیون داروهای مکمل زینک، لوسیون‌های پوستی، دهان‌شویه‌ها و قرص‌های مکیدنی زینک جهت درمان و پیشگیری از سرماخوردگی به کار می‌رود.

3. در صنایع غذایی و تغذیه دام

از استات روی در صنایع غذایی و مکمل‌های تغذیه‌ای دام برای تأمین عنصر ضروری زینک استفاده می‌شود. روی نقش مهمی در رشد سلولی، عملکرد آنزیم‌ها و سیستم ایمنی بدن دارد و استات آن یکی از منابع قابل جذب و کم‌عارضه برای این عنصر است.

4. در نانوفناوری و مواد پیشرفته

در سنتز نانوساختارهای ZnO (نانوذرات اکسید روی)، استات روی یکی از پیش‌ماده‌های اصلی محسوب می‌شود. به‌ویژه در روش‌های شیمی تر مانند هیدروترمال یا سل-ژل، این نمک به دلیل انحلال‌پذیری بالا و واکنش‌پذیری کنترل‌شده با بازها (مثل NaOH و KOH) برای تولید نانوذرات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5. در حفاظت چوب و صنایع سلولزی

در ترکیب با سایر مواد ضدقارچ و ضدحشره، استات روی به‌عنوان نگهدارنده و محافظ چوب استفاده می‌شود تا رشد قارچ، کپک و پوسیدگی را در محصولات چوبی کاهش دهد.

6. در سنتز کاتالیست‌ها و واکنش‌های آلی

در بسیاری از واکنش‌های آلی و تهیه فریم‌ورک‌های فلز-آلی (MOFs)، استات روی به‌عنوان منبع روی استفاده می‌شود. این ترکیب به‌ویژه در واکنش‌هایی مانند استریفیکاسیون، تهیه اکسیدهای فلزی و کوپلیمریزاسیون با سایر فلزات کاربرد دارد.

بخش پنجم: مزایای استفاده از محصول مرک

استات روی از شرکت مرک نسبت به بسیاری از برندهای دیگر دارای مزایای متعددی است که آن را به گزینه‌ای مطمئن برای کاربردهای حساس تبدیل کرده است. این مزایا عبارتند از:

1. خلوص بالا و یکنواخت در تمام بچ‌ها

2. مستندات دقیق آنالیز و ایمنی برای هر شماره سری تولید

3. بسته‌بندی مقاوم، ایمن و قابل ردیابی

4. گارانتی کیفیت مرک در سطح بین‌المللی

5. پشتیبانی فنی و مشاوره علمی از تیم Merck

6. سازگاری کامل با استانداردهای بین‌المللی مانند ACS، ISO و USP

7. کنترل دقیق ناخالصی‌ها که در فرآیندهای حساس بسیار مهم است

بخش ششم: ایمنی، حمل و دفع

بر اساس برگه اطلاعات ایمنی مواد (SDS)، استات روی در طبقه‌بندی مواد خطرناک قرار می‌گیرد، به‌ویژه به‌عنوان ماده‌ای که ممکن است برای موجودات آبزی خطرناک باشد.

خطرات احتمالی:

• مضر در صورت بلعیدن (H302)

• خطر جدی برای چشم‌ها (H318)

• آسیب‌رسان به محیط‌زیست آبی در صورت ورود به آبراه‌ها (H411)

اقدامات ایمنی توصیه‌شده:

• استفاده از عینک و دستکش ایمنی هنگام کار با پودر

• جلوگیری از تنفس ذرات معلق

• جلوگیری از تماس مستقیم با پوست و چشم

• نگهداری در ظروف بسته و در محیطی خشک و خنک

• جلوگیری از رهاسازی در فاضلاب یا منابع آب طبیعی

در صورت ریختن تصادفی، باید از ماسه خشک یا مواد جاذب بی‌خطر برای جمع‌آوری آن استفاده شود. سپس به عنوان زباله شیمیایی خاص و طبق مقررات زیست‌محیطی دفع شود.

بخش هشتم: جمع‌بندی

استات روی دی‌هیدرات مرک با شناسه 108802 یکی از محصولات بسیار پرکاربرد در آزمایشگاه‌های شیمی، بیوشیمی، نانوفناوری و داروسازی است. خلوص بالا، قابلیت انحلال خوب، واکنش‌پذیری مطلوب و استانداردهای دقیق کیفیت، این ماده را به یکی از انتخاب‌های اصلی پژوهشگران و تولیدکنندگان تبدیل کرده است.

استفاده صحیح، نگهداری مناسب و رعایت اصول ایمنی هنگام کار با این ماده الزامی است تا هم عملکرد علمی بهینه حاصل شود و هم از خطرات زیست‌محیطی یا سلامتی جلوگیری شود.